Visits: 2173

الْحَمْدُ لِلَّهِ فَاطِرِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ جَاعِلِ الْمَلَائِكَةِ رُسُلًا أُولِي أَجْنِحَةٍ مَّثْنَى وَثُلَاثَ وَرُبَاعَ يَزِيدُ فِي الْخَلْقِ مَا يَشَاء إِنَّ اللَّهَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ. سوره : فاطر آیه : 1

وَالصَّافَّاتِ صَفًّا ﴿1﴾ فَالزَّاجِرَاتِ زَجْرًا ﴿2﴾ فَالتَّالِيَاتِ ذِكْرًا ﴿3﴾

این چند آیت قرآن عظیم الشأن راجع به ملائکه است. سوره : الصافات

وَمَا مِنَّا إِلَّا لَهُ مَقَامٌ مَّعْلُومٌ (164) وَإِنَّا لَنَحْنُ الصَّافُّونَ (165). الصافات

وَتَرَى الْمَلَائِكَةَ حَافِّينَ مِنْ حَوْلِ الْعَرْشِ يُسَبِّحُونَ بِحَمْدِ رَبِّهِمْ  وَقُضِيَ بَيْنَهُمْ بِالْحَقِّ وَقِيلَ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ. سوره : الزمر آیه 75

الَّذِينَ يَحْمِلُونَ الْعَرْشَ وَمَنْ حَوْلَهُ يُسَبِّحُونَ بِحَمْدِ رَبِّهِمْ وَيُؤْمِنُونَ بِهِ وَيَسْتَغْفِرُونَ لِلَّذِينَ آمَنُوا رَبَّنَا وَسِعْتَ كُلَّ شَيْءٍ رَّحْمَةً وَعِلْماً فَاغْفِرْ لِلَّذِينَ تَابُوا وَاتَّبَعُوا سَبِيلَكَ وَقِهِمْ عَذَابَ الْجَحِيمِ (7). سوره: غافر

وَالْمَلَكُ عَلَىٰ أَرْجَائِهَا وَيَحْمِلُ عَرْشَ رَبِّكَ فَوْقَهُمْ يَوْمَئِذٍ ثَمَانِيَةٌ. سوره الحاقه آیه 17

وَالنَّازِعَاتِ غَرْقًا ﴿1﴾ وَالنَّاشِطَاتِ نَشْطًا ﴿2﴾. سوره النازعات

این چند آیت قرآن عظیم الشأن راجع به ملائکه است.

هر مسلمان به فرشتگان خدا باید ایمان داشته باشد که گروه از گرامی ترین مخلوقات و بنده گان فرمان بردار اویند که لحظۀ از طاعت و فرمانبرداری او سر نمی کشند و نا فرمانی او را نمی کنند و فرستاده گان و رسولان خداوند بسوی مردم اند و ایشان را خداوند از نور آفریده است چنانچه در حدیث شریف است (خلقت الملائكة من نور ، وخلق الجان من مارج من نار ، وخلق آدم مما وصف لكم ” . رواه مسلم .)

بناءً بر هر مسلمان واجب است که ایمان داشته باشد که خداوند فرشتگانی دارد که بهترین مخلوقات او را تشکیل می دهند زاد و ولد نمی کنند مذکر و مؤنث ندارند توصیف به مذکر و مؤنث نمی شوند تعداد آنها بقدری زیاد است که به هیچ وجه مقایسه با انسان نیست.

2- فرشتگان موجودات با تقوا، شنوا و گویا، بنده گان گرامی و مقرب خدا هستند. سوره انبیأ 26

3- فرشته گان سر بفرمان خدا دارند و هرگز معصیت و نا فرمانی او نمی کنند. انبیأ – 27

4- آنها وظائف مهم و بسیار متنوعی از سوی خداوند بر عهده دارند.

5- آنها پیوسته مشغول تسبیح و تقدیس و تعریف و تمجید و تنزیه خداوند هستند. سوره شورای – 5

آنها مقامات مختلف و مراتب متفاوت دارند بعضی همیشه در رکوع اند بعضی همیشه در سجده اند. سوره صافات – 164

6- و آفریده شدن فرشتگان از نور موجب شده که اجسام نورانی و نا مرئی باشند و در شرائط عادی و برای مردمان عادی قابل رؤیت نباشند اما در شرایط غیر عادی (شبیه تبدیل شدن انرژی به ماده) اجسام نورانی به اجسام مادی مبدل می شوند و قابل رؤیت می گردند چنانچه برای حضرت مریم، حضرت ابراهیم، برای پیامبر گرامی ما حضرت محمد مصطفی (ص) اتفاق افتاد.

7- فرشتگان چون مانند انسانها مرگ و فنا ندارند پس لازم نبوده توالد و تناسل داشته باشند چون توالد و تناسل ندارند پس نر و ماده هم ندارند ولی در حال تجسم به صورت مردان در آمده اند مثلاً هنگامیکه در منزل حضزت لوط (ع) تجسم یافته بودند بصورت پسران جوان در آمده بودند.

8- فرشتگان چون اجسام نورانی هستند و مانند انسانها و بقیه جانداران اجسام مادی نیستند که بر اثر اصطکاک و فعل و انفعالات دیگر کاستی و کمی در آنها ایجاد گردد پس نیاز به تغذیه ندارند و مانند جان داران دیگر راه، رشد و تکامل نمی پیمایند بلکه در آغاز امر به صورت کامل آفریده می شوند و به همین خاطر بود که در منزل حضرت ابراهیم (ع) گوشت گوسالۀ بریان شده را میل نکردند.

وظائف فرشتگان

وظائف که نص آیه های قرآن به ملائکه نسبت داده است دو نوع هستند (یک نوع مربوط انسان و نوع دیگر مربوط به بقیه جهان هستی)

نوع اول: وظائف فرشته گان (مربوط به انسان) چند قسم است.

1. محافظت از انسان در برابر حوادث و سوانحی که حکم تحقق آنها از جانب پروردگار صادر نگشته است. سوره رعد
2. نگارش بسیار دقیق گفتار، کردار انسانها. سوره ق و سوره انفطار
3. رساندن امداد های غیبی به بندگان خدا. سوره انفال – سورا آل عمران
4. درخواست مغفرت و آمرزش برای مؤمنان. سوره احزاب
5. درود فرستادن بر پیامبر اکرم (ص). سوره احزاب – 56
6. گرفتن جان انسانها اعم از مؤمن و کافر پرهیزگار و بزهکار. سوره سجده – 11
7. دادن مژده ورود به بهشت و پایان یافتن غم و غصه به مؤمنان مقاوم و پایدار در هنگام مرگ. سوره فصلت و نحل
8. عذاب دادن ستمگران در حال گرفتن جان آنان. سوره ـــ آیه 62 و سوره انفال – 50-51
9. سوق دادن کافران بسوی دوزخ و انداختن آنها به دوزخ همراه با توبیخ و عتاب. سوره زمر – 71 – 72
10. مأموریت عذاب دادن دوزخیان. سوره تحریم 6
11. هدایت کردن پرهیزگاران و متقیان به صورت گروه گروه بسوی بهشت و وارد کردن آنان به درود و سلام به بهشت و دادن مژدۀ جاودانه بودن آن در زندگی. سوره زمر – 72

نوع دوم (وظائف فرشتگان نسبت به بقیۀ جهان هستی) نیز چند قسم است.

1. حمل عرش (مقر حاکمیت مطلق آفریدگار). سوره غافر – 5 و الحاقه – 17
2. حلقه زدن بدور عرش خدا در حال تسبیح و ستایش خدا. سوره زمر – 75
3. اوج گیری حیرت انگیز فرشتگان. معارج – 40 (بالا رفتن و پائین آمدن از آسمان) و نازل کردن کتابهای آسمانی از جانب خداوند بر پیامبران الهی.

وَإِنَّهُ لَتَنزِيلُ رَبِّ الْعَالَمِينَ ﴿192﴾ نَزَلَ بِهِ الرُّوحُ الْأَمِينُ ﴿193﴾ عَلَى قَلْبِكَ لِتَكُونَ مِنَ الْمُنذِرِينَ ﴿194﴾ سوره : الشعرای

تَعْرُجُ الْمَلَائِكَةُ وَالرُّوحُ إِلَيْهِ فِي يَوْمٍ كَانَ مِقْدَارُهُ خَمْسِينَ أَلْفَ سَنَةٍ. سوره المعارج آیه 3

باید دانست که تکمیل ایمان به نبوت آشنا کردن انسانها از مهمترین و متداولترین شیوۀ ارتباط کلامی و ارتباط مولی آفریده گار منزه و دارای کمال مطلق با پیامبرانش از راه ایمان به فرشتگان (آن موجود های نا مرئی و با شعور که رابط بین خداوند و پیامبران بوده و پیامهای خدا را برای پیامبرانش آورده اند) می باشد.

وجه تسمیه و نامگزاری آن ماموران نا مرئی پروردگار به ملائکه نیز مناسب است زیرا ملائکه جمع ملئک است که از راه تخفیف همزه به ملک تبدیل می گردد (ملک) از ریشه الک و الوکه است و الوک هم به معنای فرستاده پیام آور می باشد. ایمان به ملائکه به عنوان این که رابط بین خدا و پیامبرانش بوده و پیامهای خدا را برای پیامبرانش آورده اند پایه و اساس ایمان به پیامبران و کتابهاب خدا است و به همین جهت در آیه 177 سوره بقره (وَالْمَلآئِكَةِ وَالْكِتَابِ وَالنَّبِيِّينَ) و همچنین در آیه 285 سورۀ بقره (وَمَلآئِكَتِهِ وَكُتُبِهِ وَرُسُلِهِ) ملائکه را بر کتابهای آسمانی و پیامبران الهی مقدم نموده است و در آیه 75 سورۀ حج فرشتگان فرستاده و پیام آوران و طبقۀ برگزیده نشان داده است

(اللَّهُ يَصْطَفِي مِنَ الْمَلَائِكَةِ رُسُلًا وَمِنَ النَّاسِ إِنَّ اللَّهَ سَمِيعٌ بَصِيرٌ)

فرشتگان دارای مقامات مختلف و مراتب متفاوت هستند و فرشتگان خداوند یکسان نیستند هم مقام آنان تفاوت دارد و هم مسئولیت انان مقام بعضی مانند جبرئیل و میکائل و عزارئل (ع) از سائرین برتر است و فرشتگانی که به عنوان رابط بین خدا و پیامبرانش هستند و پیامهای خدا را برای پیامبرانش می آورند از جایگاه برتری برخوردار اند. خاتمه با اختصار.