تجلی آثار در منظره بهار

Visits: 7719

تجلی آثار در منظره بهار

کی رفته‌ای زدل که تمنا کنم تو را                کی بوده‌ای نهفته که پیدا کنم تو را

با صد هزار جلوه برون آمدی که من        با صد هزار دیده تماشا کنم تو را

آری جهان هستی و منظرۀ زیبای طبیعت تماشاگهی دیدنی و تابلوی خواندنی از کتاب زندگی است که با اوراق زرینش سیمای تابناک حقیقت را در آئینۀ کائنات و عالم خلقت تبلور بخشیده و درس معرفت و حق باوری را در مکتب خود یابی و جهان شناسی در معرض دید و دانش اهل بینش نهادینه میسازد و بحکم آیات سبز تکوین که در کلام الهی بدین مضمون میمون پیوسته اشارات و بشاراتی دارد این واقعیت را باید در نظر داشت که خداوند هستی بخش آنگونه که برای شناخت و هدایت انسان احکام تشریعی و مطالب خواندنی را فرو فرستاده و در روشنی دلایل و رهنمودی آن حقایق دینی قوانین مدنی را طرح و تبین می نماید و راه خیر و سعادت جامعۀ انسانی را در مسیر رشد و انکشاف سلوکی و اخلاقی بر مبنای عقاید توحیدی هموار و استوار می سازد، بدون تردید مدرسۀ کائنات و تماشاگهی خوش آثار و پر اسرار طبیعت را برای درک و مطالعۀ عالم تکوین در نگاه اندیشمندان و صاحبان خرد جلوه فرما نموده تا با دقت و حذاقت براز و رمز حقیقت پی برده و از آئینه روشن هستی بجمال والای حق و سیمای زیبائی مطلق دیده گشایند و ازین طریق بخود آگاهی و معرفت و محبت الهی برسند چنانچه بیدار دلان و آگاهان معرفت آشنا گفته اند:

جهان مرآت حسن شاهد ماست        فشاهد وجهه في كل مرات

و یا بقول سعدی:

به جهان خرم از آنم که جهان خرم ازوست

عاشقم بر همه عالم که همه عالم ازوست

هرچند در کلیت موضوع آیات بینات و دلایل واضحات عرفانی در عرصۀ گیتی و پهنۀ کیهان فراوانست که به تعبیر قرآنکریم در جلوه گاه آفاق وانفس و مظاهر گویای عالم علوی و دنیای سلفی بزبان حال برین حقیقت گواهی میدهند که :

لکل شیءِ له آیة تدل علی انه واحد، و یا اینکه گفته اند:

که یکی هست و هیچ نیست جز او وحده لااله الاهو

ولی منظرۀ زیبای بهار و تبلور جلوۀ نور و سرور درین فصل نشاط و خرمی و سرسبزی که از حیات نوین و طراوت برین حکایت دارد و پیام رشد و شگوفائی و تکامل ان در عرصۀ تعامل و تفاول زندگی مادی و معنوی انسان به ارمغان می آورد، همانا از نگاه اهل ذوق و معنویت بمصابۀ ایستگاه فکر و تعقل و صحنۀ بس دیدنی و درخور تأمل دانسته می شود که رهپویان سلک و معرفت و شیفتگان جذبۀ عشق و ارادت را فرصت مغتنم و موقعیت مسلم نقد حال می گردد تا بار دیگر وارد میدان خود باوری و عاطفه پروری گردیده و با تمرین و تمرکز این کتاب سبز دیدنی را مورد مطالعه و بر رسی قرار داده و از اسرار و دقائق نهفته در شاخ و برگ گل و گیاه و شقایق بکشف حقایق نکته آموز و بهره اندوز شوند و درسهای لازم را از آثار و علائم خوانا و هویدای ان تحصیل نمایند تا در نتیجه بفواید و عوائد علمی و معرفی نایل گردیده و در جایگاه آزاده گان و موحدان واقعی بذروۀ مقصود ببارگاه حضرت معبود استقرار یابند و از دل و جان بدین سرود توحیدی و اهنگ سرمدی مترنم شوند که:

آیت توحید بینم بر در و دیوارها/ آسمان ها،کهکشان ها،ثابت و سیارها

شاهدانی بر وجود خالق یکتای خویش/بحر و برها،دره ها،دریاچه ها،کهسارها

رو به بستان تا گواهی بر وجود حق دهند/بیدها،گل ها،علف ها،سرو و اسپیدارها

در گل و سنبل نگر بین آیت توحید در / ساقه ها،گلبرگ ها،گل ها،ورق ها،خارها

چیست این زیبایی اندر فصل زیبای بهار؟ / در بیابان ها،چمن ها،جنگل و نیزارها

کیست نقاش طبیعت کاین همه نقش بدیع ؟ /جز خدای حی سبحان کس کند این کارها

باد از بهر چه فراشی کند در بوستان؟/ از چه سیلی می زند مردانه بر رخسارها؟

از چه بنهد تاج بر سر لاله،همچون میرها/از چه پیچد پیچک اندر شاخ گل چون مارها؟

چیست اسرار طبیعت غیر فرمان خدا؟ / حکم قانون ها،روش ها،نظم و استقرارها

و با توجه به این واقعیت مشهود بعد از مطالعۀ این کتاب مستطاب ناگزیر در ذهن و اندیشۀ اولوالالباب این مفهوم و هدف عالی متجلی می گردد که در گام نخست انسان در مسیر خود آگاهی و حق شناسی قرار می گیرد و به استمداد از بیداری وجدان از عمق وجود اذعان می نماید که پدیدۀ هستی یک جریان هدفمند و جهت دار بوده و انسان هم که جزء عالم طبیعت است برای غرض و مقصود مهم آفریده شده است و قرآن عظیم الشأن این موضوع را بصراحت بیان میدارد که بشر موجود برتر و اشرف مخلوقات و مخدوم کائنات است و با بهره گیری از قوای طبیعت و تسخیر و تسلط بر امکانات و اسباب عالم هستی وظیفۀ و مسئولیت حتمی و لازمی خود را در قبال گردونۀ نظام آفرینش درک نموده و موقعیت انسانی خود را در تحولات اوضاع زندگی شناخته و پذیرفته باشد که پیام سعدی (رح) درین زمینه خلاصۀ موضوع را بطور فشرده افاده می کند چنانچه میگوید:

ابر و باد و مه و خورشید و فلک در کارند

تا تو نانی به کف آریّ و به غفلت نخوری

همه از بهر تو سرگشته و فرمان بردار

شرط انصاف نباشد که تو فرمان نبری

پس بهار که فصل زندگی و برازندگیست با درخشش چهرۀ طبیعت و دگرگونی وضعیت آب و هوا و جلول طراوت و تازه گی در سر و سیمای محیط زندگی هموارۀ انگیزه ها و جاذبه های شور و شعور و تلاش و تحرک و فعالیت را نیز در نهاد انسانهای خوش قریحه وآزاد ایجاد می نماید که طبق ارشاد نبوی به استقامت اول الفکر و آخرالعمل در حرکت افتاده و سیر زندگی را در شاهراه اطاعت و بندگی و رشد و بالندگی اختیار و انتخاب کند و موارد آتی را بحیث رسالت اصلی و مقصد کلی در حیات فردی و جمعی تلقی نموده و بر اجر و رعایت آن تعهد و تشدد صادقانه و عملی داشته باشد که گفته اند:

زندگی آمد برای بندگی

زندگی بی بندگی شرمندگی

گرچه پیامهای زنده و تابندۀ آغازین ایام سال برای ذوقمندان و ارباب حال افزون از حیطۀ قال و بیرون از دایرۀ خیال است ولی بطور خلاصه می توان شماری از آن را از باب تذکر و اسباب تشکر بر شمرد، اول پیام معرفتی است چنانچه در آثار پر بار عرفا و شعرا در قالب مطالب جالب از چکامه ها و قصاید و ابیات و غزلیات بازتاب یافته و بیش از هر نوع موضوع مورد تحلیل و تجلیل قرار گرفته و استناد آیات و روایات بخش عمدۀ از دلایل توحیدی و مسایل عرفانی بدان مرتبط و منظبط دانسته اند.

دوم: پیام توحیدی و هماهنگی طوریکه تذکر یافت به انگیزۀ شور و هیجان درین فصل خرمی و نشاط قوای نامیۀ طبیعت به اهتزاز آمده و در وجود انسان نیز حس پویائی و هنموائی با نظام را تقویت می بخشد.

سوم: پیام تحریکی و تبدیلی چنانچه با الهام گیری از تحرک و فعل و انفعالات را جوی دگر گونی اوضاع بهاری انسانهای مستعد با تجدید نظر و عمل انرژی تازه گرفته و در میدان کار و فعالیت وارد مرحلۀ دیگری شده و با الگو پذیری از حال و هوای بهاری می تواند بیش از پیش کسب موقعیت و مؤفقیت نماید.

چهارم: سر انجام با حرکت نوین و همت برین روحیه خیر خواهی و ارادۀ فضیلت گرائی را بتناسب ایام سبز بهاری در خود شگوفا و شور آفرین یافته و به اقتضای جذب و جوش فضای فکر و عمل از شرایط وقت استفاده اعظمی خواهد نمود.