Visits: 743

تفسیر سوره ابراهیم از آیه 42 الی 52

سوره إبراهيم آيه 42

‏متن آيه : ‏

‏ وَلاَ تَحْسَبَنَّ اللّهَ غَافِلاً عَمَّا يَعْمَلُ الظَّالِمُونَ إِنَّمَا يُؤَخِّرُهُمْ لِيَوْمٍ تَشْخَصُ فِيهِ الأَبْصَارُ ‏

‏ترجمه : ‏

‏( اي پيغمبر ! ) گمان مبر كه خدا از كارهائي كه ستمگران مي‌كنند بي‌خبر است . ( نه ، بلكه مجازات ) آنان را به روزي حوالت مي‌كند كه چشمها در آن ( از خوف و هراس چيزهائي كه مي‌بيند ) باز مي‌ماند

‏توضيحات : ‏

‏« تَشْخَصُ » : باز و بي‌حركت مي‌ماند . از هراس پلكها بر هم نهاده نمي‌شود و چشمها خيره و مبهوت مي‌گردد .‏

سوره إبراهيم آيه 43

‏متن آيه : ‏

‏ مُهْطِعِينَ مُقْنِعِي رُءُوسِهِمْ لاَ يَرْتَدُّ إِلَيْهِمْ طَرْفُهُمْ وَأَفْئِدَتُهُمْ هَوَاء ‏

‏ترجمه : ‏

‏( ستمگران همچون اسيران ، از هراس ) سرهاي خود را بالا گرفته و يك راست ( به سوي ندادهنده ) مي‌شتابند و چشمانشان ( از مشاهده اين همه عذاب هراسناك ) فرو بسته نمي‌شود و دلهايشان ( فرو مي‌تپد و از عقل و فهم و انديشه ) تهي مي‌گردد .‏

‏توضيحات : ‏

‏« مُهْطِعِينَ » : شتابندگان بي‌اختيار و خوار . « مُقْنِعي رُؤُوسِهِمْ » : كساني كه سرهاي خود را بالا گرفته باشند و به چيزي جز ندادهنده نگاه نكنند . واژه‌هاي ( مُهْطِعينَ ) و ( مُقْنِعي ) حال اوّل و دوم ضمير ( هُمْ ) در فعل ( يُؤَخِّرُهُمْ ) يا أصحابُ‌اْلابصار مفهوم از سياق كلام است . « لا يَرْتَدُّ » : برنمي‌گردد . « طَرْفُ » : چشم . پلك . « لا يَرْتَدُّ إِلَيْهِمْ طَرْفُهُمْ » : چشمانشان چون باز شد دوباره بر هم نهاده نمي‌شود . پلكهاي چشمانشان وقتي كه بالا انداخته شد دوباره پائين انداخته نمي‌شود . يعني چشمها خيره مي‌گردند و مات و مبهوت مي‌مانند . « هَوآءٌ » : خالي از فهم و شعور و تدبّر و تفكّر . يعني دل از دست مي‌رود و عقل و هوشي بر جاي نمي‌ماند . مرغ دل دچار اضطراب مي‌گردد و در فضاي سينه به پرواز در مي‌آيد و براي رهائي از تخته بندِ تن خويشتن را بدين سو و آن سو مي‌زند .‏

سوره إبراهيم آيه 44

‏متن آيه : ‏

‏ وَأَنذِرِ النَّاسَ يَوْمَ يَأْتِيهِمُ الْعَذَابُ فَيَقُولُ الَّذِينَ ظَلَمُواْ رَبَّنَا أَخِّرْنَا إِلَى أَجَلٍ قَرِيبٍ نُّجِبْ دَعْوَتَكَ وَنَتَّبِعِ الرُّسُلَ أَوَلَمْ تَكُونُواْ أَقْسَمْتُم مِّن قَبْلُ مَا لَكُم مِّن زَوَالٍ ‏

‏ترجمه : ‏

‏و مردمان را بترسان از روزي كه عذاب به سراغشان مي‌آيد و ستمكاران ( و ظالماني كه با كفر و معصيت ، به خود و ديگران ظلم نموده‌اند ) مي‌گويند : پروردگارا ! ( ما را به جهان برگردان و اندك ) روزگاري به ما مهلت ده تا دعوت ( به يكتاپرستي ) تو را پاسخ گفته و از پيغمبرانت پيروي نمائيم ( و جبران مافات بنمائيم . امّا كار از كار گذشته و ديگر برگشتي به جهان نيست و پاسخ مي‌شنوند كه ) مگر شما قبلاً ( در جهان روشن ) سوگند نخورديد كه ( دنيا را پاياني و ) شما را زوالي نيست‌ ؟ !‏

‏توضيحات : ‏

‏« أَخِّرْنا إِلَيا أَجَلٍ قَريبٍ » : ما را تا مدّت كوتاهي بازپس بر . اندكي ما را به جهان برگردان . « أَجَلٍ » : مدّت . روزگار . « أَقْسَمْتُم مِّن قَبْلُ » : قبلاً در جهان سوگند مي‌خورديد ( نگا : نحل‌ / 38 ) . « مَا لَكُم مِّن زَوَالٍ » : شما را پاياني و بعد از اين جهان ، جهاني نيست . شما از قدرت و نعمتي كه در دنيا داريد ، به بدبختي و دوزخي كه محمّد مي‌گويد انتقال پيدا نمي‌كنيد .‏

سوره إبراهيم آيه 45

‏متن آيه : ‏

‏ وَسَكَنتُمْ فِي مَسَاكِنِ الَّذِينَ ظَلَمُواْ أَنفُسَهُمْ وَتَبَيَّنَ لَكُمْ كَيْفَ فَعَلْنَا بِهِمْ وَضَرَبْنَا لَكُمُ الأَمْثَالَ ‏

‏ترجمه : ‏

‏و در سرزمين و ديار مردمان ظالمي ( همچون عاد و ثمود ) سكونت گزيديد و ( عبرت نگرفتيد ، هرچند كه ) برايتان روشن بود كه در حق آنان چگونه رفتار كرديم ( و بر سر ايشان چه آورديم ، ) و مثلها برايتان زديم ( مبني بر اين كه گذشتگان چه كردند و در مقابل چه ديدند ، امّا پند نگرفتيد و امروز گرفتار شديد ) .‏

‏توضيحات : ‏

‏« مَسَاكِنِ » : منازل . خانه و كاشانه . سرزمين و ديار . « الأمْثَالَ » : مثَلها . ذكر صفاتي كه پيشينيان داشتند و بيان مكافاتي كه ديدند .‏

سوره إبراهيم آيه 46

‏متن آيه : ‏

‏ وَقَدْ مَكَرُواْ مَكْرَهُمْ وَعِندَ اللّهِ مَكْرُهُمْ وَإِن كَانَ مَكْرُهُمْ لِتَزُولَ مِنْهُ الْجِبَالُ ‏

‏ترجمه : ‏

‏آنان نيرنگ خود را نمودند ( و براي جلوگيري از دعوت آسماني توطئه‌ها كردند و نقشه‌ها چيدند ) و خدا از نيرنگشان آگاه است ، و شريعت ثابت و استوار ( همچون كوه‌هاي سر به فلك كشيده اسلام ) با نيرنگ آنان از جاي بركنده نمي‌شود .‏

‏توضيحات : ‏

‏« عِندَ اللهِ مَكْرُهُمْ » : خدا از نيرنگشان آگاه است و مي‌تواند آن را خنثي و بي‌اثر سازد . « إِنْ » : مي‌تواند حرف نفي يا حرف شرط باشد . « اِن كَانَ » : نبوده است . اگر بوده باشد . اگر ( إِنْ ) حرف شرط باشد معني آيه چنين مي‌شود : آنان به نيرنگ نشستند و توطئه چيدند و خدا از نيرنگشان باخبر بود و آن را باطل و خنثي كرد ، هرچند كه نيرنگشان آن اندازه بزرگ و سترگ بود كه مي‌توانست كوهها را از جاي بركند .‏

سوره إبراهيم آيه 47

‏متن آيه : ‏

‏ فَلاَ تَحْسَبَنَّ اللّهَ مُخْلِفَ وَعْدِهِ رُسُلَهُ إِنَّ اللّهَ عَزِيزٌ ذُو انْتِقَامٍ ‏

‏ترجمه : ‏

‏گمان مبر كه خداوند با پيغمبران خلاف وعده مي‌كند ( و پيروزي را نصيب آنان و شكست را بهره كافران نمي‌سازد ) . بي‌گمان خداوند چيره ( بر هر كاري بوده و از كافران و بزهكاران ) انتقام گيرنده است .‏

‏توضيحات : ‏

‏« مُخْلِفَ » : خلاف‌كننده . عهدشكن . « وَعْدِهِ » : ( نگا : نور / 55 ، غافر / 51 ، مجادله‌ / 21 ) .‏

سوره إبراهيم آيه 48

‏متن آيه : ‏

‏ يَوْمَ تُبَدَّلُ الأَرْضُ غَيْرَ الأَرْضِ وَالسَّمَاوَاتُ وَبَرَزُواْ للّهِ الْوَاحِدِ الْقَهَّارِ ‏

‏ترجمه : ‏

‏( خداوند از كافران و عاصيان انتقام مي‌گيرد ) در آن روزي كه اين زمين به زمين ديگري و آسمانها به آسمانهاي ديگري تبديل مي‌شوند و آنان ( از گورها سر به درآورده و ) در پيشگاه خداوندِ يگانه مسلّط ( بر همه‌چيز و همه كس ) حضور به هم مي‌رسانند ( و نيكيها و بديهاي خود را مي‌نمايانند ) .‏

‏توضيحات : ‏

‏« بَرَزُوا » : ظاهر و آشكار مي‌گردند و همراه با خوبيها و نيكيهاي خود در پهنه صحراي محشر حاضر و آماده مي‌شوند ( نگا : ابراهيم‌ / 21 ) . « الْقَهَّارِ » : صيغه مبالغه قاهر است . خدائي كه بر همه‌چيز و همه‌كس سيطره و تسلّط دارد ( نگا : يوسف‌ / 39 ، رعد / 16 ) .‏

سوره إبراهيم آيه 49

‏متن آيه : ‏

‏ وَتَرَى الْمُجْرِمِينَ يَوْمَئِذٍ مُّقَرَّنِينَ فِي الأَصْفَادِ ‏

‏ترجمه : ‏

‏در آن روز گناهكاران را به هم بسته و در غُل و زنجير خواهي ديد .‏

‏توضيحات : ‏

‏« مُقَرَّنِينَ » : به هم بسته شده . هر يك بسته شده به اهريمني كه او را گول زده است ( نگا : شعراء / 94 ، ق / 27 ) . حال مجرمين يا مفعول دوم بشمار است . « الأصْفَادِ » : جمع صَفَد ، غُل و زنجير آهنيني كه دست و پاي اسير را با آن مي‌بندند .‏

سوره إبراهيم آيه 50

‏متن آيه : ‏

‏ سَرَابِيلُهُم مِّن قَطِرَانٍ وَتَغْشَى وُجُوهَهُمْ النَّارُ ‏

‏ترجمه : ‏

‏پيراهنهاي ايشان از قطران است و آتش سر و صورت ( و سراپاي وجود ) آنان را فرا مي‌گيرد .‏

‏توضيحات : ‏

‏« سَرَابِيلُ » : جمع سِرْبال ، پيراهن ( نگا : نحل‌ / 81 ) . « قَطِرَانٍ » : ماده سياه رنگ و قابل اشتعال و بدبوئي كه از نوعي از درختان باديه بيرون مي‌تراود و شبيه قير است . « سَرَابِيلُهُم مِّن قَطِرَانٍ » : پيراهنشان از قطران است . با قطران آغشته شده‌اند . « وُجُوهَ » : سر و رو . مراد همه پيكر است .‏

سوره إبراهيم آيه 51

‏متن آيه : ‏

‏ لِيَجْزِي اللّهُ كُلَّ نَفْسٍ مَّا كَسَبَتْ إِنَّ اللّهَ سَرِيعُ الْحِسَابِ ‏

‏ترجمه : ‏

‏اين به خاطر آن است كه خداوند مي‌خواهد هركس را مطابق آنچه انجام داده است سزا و جزا دهد . خداوند حسابرس تند و سريعي است .‏

‏توضيحات : ‏

‏« لِيَجْزِيَ اللهُ . . . » : تا اين كه با اين نوع حضور و اين قسم لباس ، خداوند برابر آنچه كرده‌اند سزايشان دهد . اين اعمال بد ايشان است كه با تغيير چهره به سراغ آنان مي‌آيد .‏

سوره إبراهيم آيه 52

‏متن آيه : ‏

‏ هَذَا بَلاَغٌ لِّلنَّاسِ وَلِيُنذَرُواْ بِهِ وَلِيَعْلَمُواْ أَنَّمَا هُوَ إِلَهٌ وَاحِدٌ وَلِيَذَّكَّرَ أُوْلُواْ الأَلْبَابِ ‏

‏ترجمه : ‏

‏اين ( قرآن ) به عموم مردم ابلاغ مي‌گردد تا ترسانده شوند و بدانند كه خداوند يكي بيش نيست ، و خردمندان ( از خواندن قرآن ) پند و اندرز گيرند ( و خويشتن را در پرتو آن از آتش دوزخ دور كنند و به بهشت برسانند ) .‏

‏توضيحات : ‏

‏« هذَا » : اين آيه‌ها ، يعني از 42 تا آخر سوره . اين قرآن . . . « بَلاغٌ » : تبليغ . ابلاغ . كفايت مي‌كند . « هَذَا بَلاغٌ لِّلنَّاسِ » : اين ابلاغ به همه مردم است . اين براي همه مردمان كافي و بسنده است .‏