اهمیت علم تصوف وعرفان:

Visits: 34

اهمیت علم تصوف وعرفان:

تكليف هاي شرعي كه مخصوص به افراد انسانها است ، به دو قسم است ، يكي تعلق به اعمال ظاهري انسان دارد و ديگر متعلق به عملهاي باطني انسان است ويا به عبارت ديگر، يكي از آنها به بدن وجسم انسان وابسته است وديگري تعلق به قلب انسان دارد : وليكن عملهاي كه به جسم انساني متعلق است به دو نوع است ، اوامر ونواهی ، اما عمل هاي امر شده الهي كه بايد بنده مؤمن آنها را عمل كند مانند نماز، روزه ،  زكات ، حج بيت الله به كسي كه به او واجب است وديگر امور شرعيه ،  اما كارهاي منع شده شرعي ،  مثل قتل ناحق ،  زنا دزدي شراب خواري وغيره.

وليكن اعمال قلبي نيز بدو نوع است ، چيزهاي امر شده وچيزهاي نهي شده ، نوع اول مانند ايمان آوردن به خداي يگانه وبه ملائكه هاي او وكتابها وپيامبران او  ، ومانند اخلاص به بنده گي خود به خدا ورضا وراست گوئي وترسناكي از عذاب خدا وتوكل واعتماد به فرموده هاي خداوند متعال وغيره .

 وليكن نواهي مربوط به قلب مانند حق پوشي يعني كافر شدن به خدا ورسول ونفاق ، كبر، عجب ، رياء  غرور ، حسد، همين قسم دومي كه متعلق به قلب است ، مهم تراست از قسم اول به پيش شارع مقدس اگر چه كه هر دوقسم مهم است ، چرا كه باطن اساس اصلي ظاهر است بلكه محل صدور افعال ظاهري است وعملهاي قلب شروع گاه اعمال ظاهري است ، بنابران در فساد عمل  با طني ضرركلي است به ارزش عمل ظاهري ، كه در اين موضوع خداوند متعال ميفرمايد: ( كسي كه يقين دارد واميد وار است به لقاي پروردگار خود، بايد عملهاي خوبي را انجام دهد و به خداوند متعال شريك نداند هيچ كس را ) «ترجمه آيه 110 سوره كهف »

از همين جهت بود كه رسول الله (ص) صحابه كرام را متوجه ميساختند به اصلاح قلب هاي شان و بيان ميكردند به آنها كه صلاح وخوبي انسان موقوف به خوب كردن قلب وشفاي قلب است از مرض هاي پنهاني وعلتهاي بسيار پوشيده ، وآنحضرت فرمود (( بدانيد وآگاه باشيد كه درجسم  پاره گوشتي است  اگر همان  پاره گوشت خوب وسالم بود ، تمام بدن انسان خوب وسالم است ، ، اما وقتيكه آن پاره گوشت فاسد شد وعيبناك گشت ، تمام بدن فاسد وعيب ناك ميشود ، بدانيد وآگاه باشيد كه همان تكه گوشت قلب شما است .

وبود آنحضرت (ص) كه تعليم ميداد به اصحاب كرام ، اينكه نظرگاه حضرت الله سبحانه وتعالي ، قلب انسان است ، حقيقتاً كه خداوند متعال نظر به جسد های شما  نميكند ونه نظر به صورت وزيبائي شما، بلكه نظر ميكند به قلب هاي شما كه به آن چه داريد ؟ پس زمانی که خوبي انسان وابسته به خوبي قلب او بود كه محل صدور عمل ظاهر است ، تعيين شد خوبي وزينت عمل به صفتهاي نيك وپسنديده كه خداوند متعال ما را مكلف ساخته وامر به اجراي آن كرده وابسته به پاگيزه گي قلب است از صفات رذيله وبدي كه خداوند متعال ما را از آنها منع نموده ، پس خوب دانسته شد اين كه قلبي سالم وصحيح  است كه اعمال ظاهري او خوب وبا ارزش باشد وصاحب اين چنين قلبي از جمله نيك بختان ونجات يافته گان واز فرقه ناجيه به حساب ميآيد خداوند متعال ميفرمايد ( قيامت روزي است كه به انسان فائده رسانيده نمي تواند نه مال ونه اولاد او مگر فائده مند است كسي كه بحضور خدا (ج) حاضر شود به قلب سالم از گناه ومعصيت. «   شعرا آيه 88/89 »

قال الامام جلال الدين السيوطي «رح» « واما علم القلب ومعرفة امراضه من الحسد والعجب والرياء ونحوها ، فقال الغزالي انها فرض عين» «الاشباء والنظاهر للسيوطي صفحه 504»

فتنقية القلب ، وتهذيب النفس، من اهم الفرائض العينية واوجب الاوامر الالهية ، بدليل ما ورد في الكتاب والسنة واقوال العلماء.

ترجمه: امام جلال الدين سيوطي «رح»  ميفرمايد ( اما علم قلب وشناخت مرضهاي او از قبيل حسد ، عجب  رياء وسمعه  ومانند آن.

 امام محمد غزالي رحمه الله فرمود:  كه شناخت آنها فرض عين است» بايد انسان آن امراض را بداند واز آن مرضها پرهيز كند.

 بنا بران پاك كردن قلب وادب دادن نفس از مهمترين فرايض عين است ولازم ترين او امر الهي بدليل آياتي كه وارد شده در قرآن وسنت وفرموده علماء دين.

1 ـ فمن الكتاب : « قوله تعالي « قل انما حرم ربي الفواحش ما ظهر منها ومابطن» «اعراف 33»

2 ـ وقوله تعالي ( ولا تقربوا الفواحش ما ظهر منها ومابطن ) « انعام 151»

والفواحش الباطنة كما قال المفسرون هي « الحقد والرياء والحسد والنفاق….

ترجمه: كتاب الله : خداوند متعال ميفرمايد ( بگو يا محمد   به بندگانم: به تحقيق كه خداوند متعال حرام كرده بشما كارهاي زشت را آن زشتي هاي كه آشكار است واز آن  زشتي هاي كه پوشيده وپنهان است ) « اعراف آيه 33» وبه آيه ديگرخداوند متعال ميفرمايد (( به كارهاي زشت نزديك نشويد خواه زشت وفحش ظاهري باشد وخواه فحش وزشت باطني يعني به هيچيك از كارهاي زشت ظاهري وباطني نزديكي منمائيد وجداً از آنها پرهيز ودوري جوئيد )) « انعام آيه 15 »

مفسرين گرام بيان كردند كه فحشاء باطني مانند كينه ، رياء، حسادت ، ومنافقت است ، بنده مؤمن واقعي بايد از اين رذايل نهايت دوری نماید.

ب ـ ومن السنة:

كل الاحاديث التي وردت في النهي عن الحقد والكبر والرياء والحسد …. وايضا الاحاديث الآمرة بالتحلي بالاخلاق الحسنة والمعاملة الطيبة فلتراجع في مواضعها .

( والحديث « الايمان بضع وسبعون شعبة : فاعلاها قول لااله الاالله ، وادناها اماطة الاذي عن الطريق ، والحياء شعبة من الايمان ) « رواه البخاري ومسلم في صحيحيهما في كتاب الايمان عن ابي هريره«رض»

فكمال الايمان بكمال هذه الشعب والتحلي بها ، وزيادته بزيادة هذه الصفات ، ونقصه بنقصها ، وان الامراض الباطنة كافية لاحباط اعمال الانسان ولوكانت كثيرة .

ترجمه: احاديث زيادي وارد شده در منع از كينه وكبر ورياء وحسد. همچنين حديث هاي زيادي روايت شده به ماموريت وتكليف مسلمانان به آراستگي در اخلاق نيكو وعملهاي پاكيزه ودرست. كسي معلومات بيشتري ميخواهد مراجعه كند به كتب حديث.

حديث: (( ايمان هفتاد وچند شاخه است ، بلندترين آنها گفتن كلمه لاله الاالله است وخورد ترين شاخه هاي ايمان دوركردن اذيت است از راه مسلمانان، معلوم است كه كينه وحسد بدترين اذيتي است به سر راه دوستي ومحبت  و وحدت مسلمان ها، ودور كردن آن از دلها ضرورترين وظيفه اي ايمان داران است همچنان ، نفاق وديگرخصلتهاي زشت ونا روا به مانندي كه لازم است دوركردن خار و سنگ وچيزهاي كه مانع عبور مسلمين از راه ظاهري آنها ،  وحياء شاخه مهمي از ايمان  است ، اگرحياء نبود ايمان كاملي به مسلمان نمي ماند پس كمال ايمان به كامل بودن همان شاخه هاي ايمان است وزيادة نور ايمان به زيادة همين صفات) ونقصان نور ايمان به نواقص همين شاخه ها است ،  وليكن مرض هاي باطني كفايت ميكند براي بيفائده ساختن عمل هاي انسان اگرچه عمل هاي او بسيار زياد باشد .