اسلام ومسئولیت اداری:ـ تواضع از صفات لازمه یک مسئول اداری موفق:ـ

Visits: 25

اسلام ومسئولیت اداری:ـ

تواضع از صفات لازمه یک مسئول اداری موفق:ـ

گاهی برای بعضی افراد خوش می نماید از اینکه مقام وموقعیت اداری خویش را در راه تحقیر مردم وکوچک شمردن حقوق وخواست های ایشان بکار گیرد . چنین انسانی می کوشد که با غلبه وبرتری جویی بر مراجعین آن ها را به نوعی از انواع سرزنش ومجاب نموده وبا کم ارزش جلوه دادن خواسته های شان آن ها را رد نماید .

در حالی که چنین اخلاق وروشی امکان ندارد که ادامه یافته بتواند وحتما با روش معمول وقانون پذیرفته شده ای اداری در رابطه به حسن سلوک وپاسخ گویی به مردم در تضاد واقع خواهد شد ، زیرا حکمت وفلسفه ای پاسخ گویی وسروکار داشتن بامردم خود تقاضا دارد که فرد پاسخ گو ومسئول باید در حد اکثر خوش خلقی وبرخورد شایسته با مردم ومراجعین قرار داشته باشد . تا بتواند با چنین روشی نیک وشایسته قلب های مردم واعتماد ایشان را به سوی خویش وبه نوعیت کار خویش جلب نماید .

خداوند تعالی برای مسلمانان بعضی صفات وویژگی هائی را بر شمرده است که شخص مسلمان حتما باید خود را به آن صفات آراسته نماید : اذلة علی المومنین ( همانا فرد مسلمان نرم دل ومتواضع است در برابر مسلمانان .

ودر آیه دیگر تواضع وفروتنی را از صفات بندگان شایسته واولیای خود بر شمرده است ( وعباد الرحمن یمشون علی الارض هونا واذاخاطبهم الجاهلون قالوا سلاما ) سوره فرقان)

هنانا بندگان خاص خدای مهربان آنانی اند که می روند بر زمین به آهستگی وتواضع ( بی تکلف ) وچون ایشان را نادانان بی ادبانه خطاب کنند گویند سلام ( یعنی با سخنی ملایم ومناسب از مقابله با نادانان کناره می جویند .

واز ارشادات رسول الله ص در این مورد چنین می خوانیم ( من تواضع للله رفعه الله ) کسی که برای رضای خدا تواضع وفروتنی نماید همانا خداوند ارزش ومقامش را بلند می سازد.

وقتی اسلام همه مسلمان ها را به تواضع وفروتنی فرا می خواند ، این صفت را برای اولی الامر وامراء وآنهای که مسئولیتی را به عهده می گیرند واجب تر می داند.

ودر این آیه کریمه خداوند تعالی رسول کریمش را چنین مورد خطاب قرار می دهد( لاتمدن عینیک الی ما متعنا به ازواجا منهم ولاتحزن علیهم واخفض جناحک للمومنین) یعنی باز مکن چشمان خود را به سوی آنچه بهره مند ساخته ایم به آن دسته هائی از کافران را واندوهگین مشو بر ایشان ونرم کن بازوی خود را برای مومنان ( برای مومنان متواضع ومهربان باشد.

ودر آیه دیگر می فرماید : واخفض جناحک لمن تبعک من المومنین ) ونرم کن بازوی خود را برای آنان که پیروی کرده اند تو را از مومنان .

وبه این ترتیب اسلام بر ضرورت تواضع وفروتنی برای یک مسئول اداری بشدت تاکید می ورزد تا مبادا جاه ومقامش سبب خود بینی وبرتری جویی وی بر زیر دستان گردد، بلکه مسئول باید راههای جلب محبت واعتماد همکاران خود را هموار سازد ، چون انسانی که مقام ومسئولیتش به تکبر وخود بینی بینجامد چیزی جز تنفر مردم وهمکاران را نسبت به خود فراهم نخواهد ساخت.

چنان که اوامرش را جز با اکراه اجرا نتوان کرد ونهایتا جوی انباشته از بی اعتمادی وبد بینی میان مسئول اداری وهمکاران در فضای اداره سایه خواهد انداخت . تواضع وفروتنی که اسلام مسئولین را خاصتا به آن فرا می خواند تواضعی است که از مبدأ وسرچشمه خاص برای خدا باشد که چنین تواضعی توأم با مهربانی با همکاران بوده وبدون سختگیری های بی مورد، خواست های مردم را به اجرا می گذارد واین تواضع متفاوت است با تواضع ساختگی وغیر واقعی که درگفتار بوده ودر کردار نباشد یا در برابر عده ای باشد ودر برابر عده ای نباشد ، وشکی نیست که چنین صفتی بیشتر ضعف شخصیت مسئول را نشان می دهد.

از اخلاق عظیم رسول الله ص این بود که با پیروان خویش با تواضع کریمانه روبرو می شد وهرگاه کسی می خواست سخنی را آهسته به ایشان بگوید پیامبر ص سرش را نزدیک کرده وبه همان حالت نگه می داشتند تا گوینده سخنش را به پایان می رساند، واگر کسی دست مبارکشان را می گرفت پیامبرص خویش را پس نمی کشیدند وهمچنان به انتظار می ماندند تا گوینده دستشان را رها می نمود ودر حالی که پیشوا ومقام اول مسلمین بودند از بیماران عیادت می فرمودند وآن را مورد مهربانی وتفقد قرار می دادند وبر جنازه ها حاضر می شدند وبا ضعیفان ومساکین همنشینی داشتند ودر این صفت به آن درجه از کمال قرار داشتند که اگر کنیزی (خادمه) از کنیزان مدینه دست رسول اکرم ص رامی گرفت وبه هر جای که حاجتی داشت رسول الله ص با او می رفتند.

 وبه همین ترتیب خلفای راشدین واصحاب کرام رض از این آداب وصفات رسول الله ص پیروی می کردند . زیرا آنها سنگینی مسئولیت وپاسخگویی در برابر خداوند تعالی را احساس می نمودند. روایت شده که خلیفه مسلمین امام علی کرم الله وجهه به تنهایی به بازار بیرون می شدند گمشده ها را یاد آوری وراهنمایی می نمودند. افراد ضعیف را یاری می کردند وچون به کنار فروشنده ها وبازاریان می رسیدند قرآن کریم را می گشودند واین آیه مبارکه را برای مردم تلاوت می نمودند ( تلک الدار الآخرة نجعلها للذین لایریدون علوا فی الارض ولافسادا ) آن سرای آخرت را برای آنانی قرار می دهیم که تکبر وفساد را درزمین نمی خواهند .

وخطاب این آیه بیشتر متوجه مسئولین عادل ومتواضع ومردم قدرتمند است؟